VİZE SORUMLULUĞU

Son yıllarda hızla artış gösteren turizm hareketlerinin bir parçası olarak Türk Vatandaşları da seyahat acentaları aracılığıyla yurtdışına çıkmayı öncelikle tercih etmektedirler. Yurtdışında geçirilecek günlerde başta ulaşım ve konaklama olmak üzere tüm hizmetlerin seyahat acentaları tarafından profesyonelce planlanıp, bunun bireysel organizasyonlardan çok daha düşük fiyatlarla tüketicilere sunulması paket turları cazip hale getirmektedir. Ülkeleri, kültürleri ve yaşamları görmek için planlar yaparken maalesef Türk Vatandaşları için yurtdışı turlardaki en büyük engel vize olarak ortaya çıkmaktadır. Paket turu satın alıp, turunuzun kalkış tarihini beklerken seyahat acentasından gelen bir telefon bütün hayallerinizi suya düşürebilmektedir.

 

Peki vize almak kimin görevidir ve vize alınamazsa sorumluluk kime aittir?

Yurtdışı paket tur satın alan tüketici, vize başvurusunu şahsen yapabileceği gibi bu başvuruya seyahat acentasının aracılık etmesini de talep edebilir. Genellikle uygulamada seyahat acentaları yurtdışı paket tur bedeli dışında vize ücreti de talep ederek tüketiciler adına vize başvurusunda bulunmaktadırlar.Vize başvurusunun tüketici tarafından şahsen yapılması durumunda sorumluluğun tüketiciye ait olacağına şüphe yoktur. Seyahat acentası tarafından tüketici adına

yapılan vize başvurularında ise sorumluluk şu şekilde ortaya çıkmaktadır:

 

 Tüketici başvuru bedellerini ve tüm evraklarını eksiksiz olarak seyahat acentasına süresinde teslim etmekle yükümlüdür. Başvuru bedeli ve evraklar süresinde teslim edildikten sonra acenta, seyahat edilecek ülkenin Konsolosluğu tarafından belirlenmiş başvuru süresi içerisinde tüketici adına vize başvurusunda bulunmakla yükümlüdür.

 

 Seyahat acentası, vize başvurusunu ilgili Konsolosluk tarafından belirlenmiş olan sürelere uygun şekilde yapmışsa vize alınamamasından sorumlu tutulamayacaktır. Sözleşmelerde mücbir sebep olarak tanımlanan hallerden biri olan kamu otoritesi tarafından alınmış bir karar mevcut olup bu husustan acentanın sorumlu tutulması söz konusu olmayacaktır.

 

Paket tura katılacak olan tüketici tarafından başvuru bedeli ve evraklar süresinde ve eksiksiz teslim edilmiş olmasına rağmen seyahat acentası başvuruyu süresinde yapmazsa yada seyahat edilecek ülke yerine başka bir Schengen ülkesine başvurarak vize alınamazsa bu durumda seyahat acentası vize alınamamasından sorumlu tutulabilecektir.

 

Bilindiği gibi Schengen ülkelerine yapılacak seyahatlerde, vize hangi ülkeden alınmışsa ilk seyahatin o ülkeye yapılması gerekmektedir; aksi halde örneğin Fransa’ya yapılacak seyahatte vizenin Yunanistan’dan alınmış olması vize sahibi kişinin o ülkeye girerken vize kontrolünden geri çevrilmesine sebep olabilir. Bu durumda da seyahat edilecek ülke yerine başka bir ülkeye, tüketicinin rızası olmaksızın, başvurarak vize alınmasına aracılık eden seyahat acentası hukuki anlamda sorumluluk altına girebilecektir.

 

Seyahat acentaları tarafından dikkat edilmesi gereken bir konu da paket tur sözleşmelerinde vize hizmetine ilişkin yer alan düzenlemelerdir. Bu düzenlemelerde seyahat acentaları hiçbir şekilde vize alınması konusunda taahhüt vermemeli yalnızca vize işlemlerine tüketici adına aracılık edileceği belirtilmelidir.

 

Ayrıca seyahat acentaları tarafından paket tur sözleşmelerine yada ilişkili diğer belgelerde yer alan ve acentanın sorumluluğunu ortadan kaldıran sorumsuzluk kaydına ilişkin maddelerde Paket Tur Sözleşmeleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 10. Maddesine göre geçersiz olacaktır.

 

Tüketici Mahkemeleri’nin, Tüketici Hakem Heyetleri’nin ve TÜRSAB bünyesinde faaliyet gösteren TOAR Komitesi’nin genel tutumu da seyahat acentası tarafından vize başvurusuna aracılık hizmetlerinin gereği gibi yerine getirilmesi durumunda vize başvurusu reddedilse dahi bundan acentanın sorumlu tutulamayacağı yönündedir.

 

Vize başvurusunu gereği gibi yerine getiren seyahat acentası; tüketici adına yapmış olduğu konaklama, ulaşım vb. ödemeleri belgelendirebilmesi halinde tüketici tarafından ödenmiş olan bedelden bu zararlarını mahsup ederek kalan bedeli iade edecektir.

 

Vize başvurusuna aracılık edecek seyahat acentasının yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirmemesi halinde tüketiciden aldığı bedeli eksiksiz iade etmekle yükümlü olduğu gibi tüketicilerin tazminat talepleriyle de karşı karşıya kalabilecektir.

 

Sonuç olarak vize konusunda tarafların yükümlülüklerini zamanında gereği gibi yerine getirmesi tarafların açısından sorumluluğu ortadan kaldıracak ve ihtilaflara sebebiyet vermeyecektir.

 

Av. Mesut KAVAK