TRT Belgesel Kanal adına çektiğim belgesel kapsamında; 12 bin yıl önce yapılan, Urfa Göbeklitepe Su Medeniyeti üzerine; Örenyeri Kazı Başkanı Alman Arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt ile ören yerinde, 2010'da yaptığım özel röportaj ve belgesel filmde belgelenen, bilinmeyen yönleriyle Anadolu Su Medeniyeti, tarihe ışık tutmuştu. Öte yandan; 6 bin yıl önce, Uygur Türkleri tarafından; Tanrı Dağlarından başlayan ve Turfan, Toksin, Hami'ye uzanan; Taklamakan Çölü'nün 120 metre altında ve toplam 5 bin km uzunluğundaki, Karız yeraltı su kanalları sistemi ile yaşam ve tarım alanlarına su getirilmesinin, bir mühendislik harikası olduğunu yazdım ve belgeselini çektim.
Bu çalışmam; Üniversiteler, Unesco-Ihp, dsi, Su Vakfı ve 193 ülkeden gelen 33 bin katılımcıya "Suyla Gelen Medeniyet" başlıklı; '5. Dünya Su Forumu'nda "Uygur Karızları" belgesel gösterim ve yaptığım tematik sunumda, konuyla ilgili uzman ve yetkililerin dikkatini çekmiştim (16-22 Mart 2009-İstanbul). Dünyanın farklı ülkelerinde bulunan karız sistemlerini de belgeledim. Anadolu'da bulunan 66 ildeki karız-kehriz su kanallarını da belgesel film ile kayıt altına aldım(2015). Gittim 99 ülkede, "suyun stratejik önemi, su kullanım bilinci, kaybolan etnik kültürler, çevre ve iklim değişikliği, Ata tohum, Kam Kültürü Şamanizm, emek-sermaye uzlaşmaz sınıf çelişkisi ve yoksulluk, savaş-göç-terör, Türk Dünyası ve Dünyada Atatürk izleri" üzerine yaptığım çalışmalarım sürüyor. Öte yandan; MÖ: 210-246'da, Çin Hanedanı tarafından yaptırılan; 8 bin Trakote toprak askerler, 520 at, 130 savaş arabası ve 150 süvari toprak heykelin bulunduğu müze; yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Çin'in Şain kentinde yaşayan Hua Müslüman Uygur Tükleri, Beyaz Piramitler için; Kabba (Kubbe) olarak tanımlıyorlar.
MÖ: 2500'de Öntürkler tarafından yapıldığı iddia edilen ve 46-300 metre yüksekliğe sahip ve toplam sayıları 100 adet olan bu piramitlerin, inilebilen bazı mağaralar içinde; Göktürk kütüphanesi, taş kitaplar, mumyalar, bronz heykeller, mezarlar, kireçtaşı ve mermer duvarlara yazılı-kazılı ay-yıldız figürü, Göktürklere ait tabletler, yaşam ve inanç izleriresimleri bulunuyor… Çin’in Gizemli Şehri ŞİAN (Xi’an) Şian (Xian) şehri, Çin'in Shaanxi eyaletinde yer alan tarihi bir şehirdir. Şehir, binlerce yıllık tarihi ve kültürel mirası ile ünlüdür. Xian, Çin'in eski başkentlerinden biridir ve Çin'in tarihi boyunca önemli bir merkez olmuştur. Xian şehrinin gizemli hikayeleri, tarihi boyunca yaşanan olaylar ve efsanelerle doludur. Şehir, Çin- 'in ilk imparatoru Qin Shi Huang'ın mezarının bulunduğu yerdir. Mezar, binlerce askerin ve savaş arabasının yer aldığı devasa bir komplekstir. Mezarın içinde, terrakotta askerler olarak bilinen binlerce asker heykeli bulunmaktadır. Xian şehrinin bir diğer gizemli hikayesi, Tang Hanedanı döneminde yaşanan bir olaydır. İmparatorun güzel bir kızı vardı ve bir gün saraydan kaçarak bir keşişle evlendi. Ancak, keşişin aslında bir ejderha olduğu ortaya çıktı ve kızı kaçırmıştı.
Ejderha, kızı kurtarmak için bir grup savaşçı tarafından öldürüldü. Xian şehri ayrıca, İpek Yolu'nun önemli bir durağıdır. İpek Yolu, Çin'den Orta Asya'ya kadar uzanan bir ticaret yolu idi. Xian, İpek Yolu'nun başlangıç noktasıdır ve ticaretin merkezi haline gelmiştir. Xian şehrinin gizemli hikayeleri, şehrin tarihi ve kültürel mirasının bir parçasıdır. Bu hikayeler, ziyaretçilerin şehri keşfetmesine ve tarihi hakkında daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olur. Xian Şehrinin Tarihi Efsaneleri ve HUA Müslümanları Şian’da bulunan 8 bin Seramik askerler Ordusunun yapılış nedeni olarak şu efsane anlatılmaktadır: Öbür dünyada bir savaş olursa, bu ordunun kendisini koruyacağına inanılmaktadır. Tarihçi Si Magian’ın elde ettiği bilgilere göre, BEYAZ PİRAMİT olarak bilinen Kral mezarı ve Seramik askerler ordusunun yapımı MÖ: 246 yılında başlamış ve 30 yıl boyunca sürmüştür. İnşaatında 700 bin kişi çalışmıştır. Lishan bölgesinde bulunan mezarın uzunluğu güneyden kuzeye 350 metre, genişliği ise doğudan batıya 345 metredir. Mezar 76 metre yüksekliğe sahiptir.
Toprak doldudan bir piramit şeklindedir. Beyaz Piramit şeklindeki kral mezarına 1, 5 km uzunluğunda bulunan Seramik-toprak askerler Ordusundaki askerlerin boyu; 183-195 cm. Kral Qin Shihuang Merzarı ve Terra Cotta Ordusu Açık Hava Müzesi, 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir. Antik Şian Şehri Duvarları ise, Çin’de ayakta kalan birkaç eski ve görkemli kent surlarından biridir. 12 metre yüksekliğe sahip bu sur, 1370 yılında Ming Hanedanı döneminde yapılmıştır. Duvarların tamamını yürüyerek 4 saat ve bisikletle 2 saatte jak etmek mümkündür. Kent Duvarları içinde bulunan Hua Müslümanlarının ibadet ve kültür merkezi olan BÜYÜK CAMİ ve Külliyesi, ülkedeki pek çok tarihi yapılardan daha büyüktür. Büyük Caminin bahçesindeki beyaz ve pembe manolyaların görseline büyülenmemek elde değil. Xian, Çin'in Shaanxi eyaletinde bulunan bir şehirdir. Tarihi boyunca birçok önemli olaya tanıklık etmiş ve Çin kültürüne önemli katkılarda bulunmuştur. Şehrin tarihi, MÖ 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır ve Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang tarafından kurulmuştur.
Xian, Çin'in en eski başkentlerinden biridir ve Tang Hanedanı döneminde (M.S. 618-907) ülkenin siyasi, ekonomik ve kültürel merkezi haline gelmiştir. Bu dönemde, şehirde birçok önemli yapı inşa edilmiştir. Bunlar arasında, Tang Hanedanı'nın en ünlü imparatoru olan Taizong'un mezarı, Büyük Vadi Pagodası ve Shaanxi Tarih Müzesi yer almaktadır. Xian, aynı zamanda Çin'in en ünlü turistik yerlerinden biridir. Şehirde bulunan Terrakotta Ordusu, dünyanın en büyük arkeolojik keşiflerinden biridir. Bu askerler, MÖ 210 yılında Qin Shi Huang tarafından yaptırılmıştır ve imparatorun mezarının koruyucuları olarak görev yapmışlardır. Xian'ın tarihi ve efsaneleri arasında, Hua Shan Dağı'ndaki efsanevi Taoist tapınağı da yer almaktadır. Bu tapınak, Taoist inançlarına göre, insanların ölümsüzlüğe ulaşabileceği bir yerdir. Ayrıca, Xian'da bulunan ve Çin'in en eski İslami camisi olan Hua Jue Si Camii de tarihi ve kültürel öneme sahiptir.
Sonuç olarak, Xian şehri, Çin tarihinin önemli bir parçasıdır ve zengin kültürel mirası ile dünya çapında tanınmaktadır. Şehirdeki tarihi yapılar ve efsaneler, ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir ve Çin kültürü hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için ideal bir yerdir. Xian Şehrindeki Gizemli Yerler Ve Olaylar Çin'in Shaanxi eyaletinde yer alan Xian şehri, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlüdür. Şehirdeki birçok yer, gizemli olaylar ve efsanelerle çevrilidir. Bu makalede, Xian şehrindeki gizemli yerler ve olaylar hakkında bilgi verilecektir. Birinci olarak, Xian şehrindeki Terracotta Ordusu, dünyanın en büyük arkeolojik keşiflerinden biridir. MÖ 210 yılında Qin Shi Huangdi tarafından yaptırılan bu ordunun, 8.000 asker, at ve savaş arabası heykeli bulunmaktadır. Heykellerin her biri, gerçek bir askerin yüzünü ve vücut ölçülerini yansıtmaktadır. Terracotta Ordusu'nun yapımı ve neden yapıldığı hala bir gizemdir. İkinci olarak, Xian şehrindeki Hua Shan Dağı, Çin'in beş kutsal dağından biridir. Dağın zirvesine çıkmak için birçok yol vardır, ancak en ünlüsü "Ölüm Yolu" olarak bilinen yoludur. Bu yol, dar ve kayalık bir yoldur ve yükseklik korkusu olanlar için uygun değildir.
Ayrıca, dağın zirvesindeki Taoist tapınakları ve manastırları da ziyaret edilebilir. Üçüncü olarak, Xian şehrindeki Hanyangling Müzesi, Han Hanedanı'nın mezarıdır. Mezarın içinde, Han Hanedanı'nın imparatorları ve imparatoriçeleri için yapılmış birçok heykel ve sanat eseri bulunmaktadır. Mezarın içindeki havanın korunması için, ziyaretçilerin özel kıyafetler giymesi gerekmektedir. Son olarak, Xian şehrindeki Tang Hanedanı Tarihi Müzesi, Tang Hanedanı dönemine ait birçok sanat eseri ve tarihi eserleri sergilemektedir. Müzede, Tang Hanedanı'nın saray hayatı, sanatı ve kültürü hakkında bilgi edinilebilir. Xian şehrindeki gizemli yerler ve olaylar, Çin'in tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtmaktadır. Bu yerleri ziyaret ederek, Çin'in tarihi ve kültürü hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Xian Şehrinin Mitolojik Hikayeleri Xian şehri, Çin'in Shaanxi eyaletinde yer alan tarihi bir şehirdir. Şehir, Çin'in en eski ve en önemli şehirlerinden biridir ve binlerce yıllık tarihi boyunca birçok mitolojik hikaye ve efsane ile doludur. Xian şehrinin en ünlü mitolojik hikayelerinden biri, 8 bin Seramik Askerler Ordusu olarak bilinen Terracotta Ordusu'dur.
Bu hikaye, MÖ 210 yılında Qin Shi Huangdi'nin ölümünden sonra inşa edilen ve binlerce askerin heykelinin yer aldığı bir askeri müze olan Terracotta Ordusu'na dayanmaktadır. Efsaneye göre, Qin Shi Huangdi, ölümünden sonra ölümsüzlüğü bulmak için birçok araştırma yaptı. Sonunda, bir büyücü ona ölümsüzlük iksiri verdi, ancak iksirin içindeki zehir nedeniyle Qin Shi Huangdi öldü. Terracotta Ordusu, Qin Shi Huangdi'nin ölümsüzlük arayışının bir sonucu olarak inşa edildi. Xian şehrinin bir diğer ünlü mitolojik hikayesi, Hua Shan Dağı'na dayanmaktadır. Hua Shan Dağı, Çin'in beş kutsal dağından biridir ve tarihi boyunca birçok keşiş ve rahip tarafından ziyaret edilmiştir. Efsaneye göre, Hua Shan Dağı'nda yaşayan bir ejderha, insanları rahatsız etmeye başladı. Bir gün, bir keşiş ejderhayı yatıştırmak için Hua Shan Dağı'na tırmandı ve ejderhayı yatıştırmayı başardı. Ejderha, keşişin yardımıyla insanlara zarar vermekten vazgeçti ve Hua Shan Dağı'nda barış içinde yaşamaya devam etti. Xian şehri, Çin'in zengin mitolojik mirasının bir parçasıdır ve binlerce yıllık tarihi boyunca birçok ilginç hikaye ve efsane ile doludur. Bu hikayeler, Çin kültürünün önemli bir parçasıdır ve Xian şehrinin ziyaretçileri için ilginç bir keşif fırsatı sunar.
Xian Şehrinin Gizemli Geçmişi Ve Kültürel Mirası Çin'in Shaanxi eyaletinde yer alan Xian şehri, ülkenin en eski ve en önemli şehirlerinden biridir. Şehrin tarihi, MÖ 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır ve Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang tarafından başkent olarak seçilmiştir. Xian, aynı zamanda İpek Yolu'nun en önemli duraklarından biri olmuştur ve bu nedenle de farklı kültürlerin etkisi altında kalmıştır. Xian şehrinin en önemli turistik yerlerinden biri, Terrakotta Ordusu'dur. Bu askerler, Qin Shi Huang'ın mezarı için yapılmıştır ve yaklaşık 8.000 asker, at ve savaş arabası heykeli içermektedir. Bu heykeller, dünyanın en büyük arkeolojik keşiflerinden biridir ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır. Xian şehrinin diğer önemli turistik yerleri arasında, Ming Hanedanı döneminden kalma Şehir Duvarı, Büyük Vahşi Kaz Parkı ve Tang Hanedanı döneminden kalma Büyük Vahşi Kaz Pagodası yer almaktadır. Ayrıca, Xian şehri, Çin'in en büyük İslam topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır ve bu nedenle de Büyük Cami ve Müslüman Mahallesi turistlerin ilgisini çekmektedir. Xian şehri, aynı zamanda Çin'in kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.
Şehirdeki tarihi yapılar, mimari ve sanat eserleri, Çin'in zengin kültürel geçmişini yansıtmaktadır. Xian, aynı zamanda Çin- 'in geleneksel müziği ve dansı olan Tang Hanedanı müziğinin doğduğu yerdir. Sonuç olarak, Xian şehri, Çin'in tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Terrakotta Ordusu, Şehir Duvarı, Büyük Vahşi Kaz Parkı ve Pagodası, Büyük Cami ve Müslüman Mahallesi gibi turistik yerleri ile ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Ayrıca, şehirdeki tarihi yapılar, mimari ve sanat eserleri, Çin'in zengin kültürel geçmişini yansıtmaktadır. Xian şehri, Çin'in kültürel mirasının korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından da büyük önem taşımaktadır. Xian Şehrindeki Gizemli Keşifler Ve Arkeolojik Buluntular Xian şehri, Çin'in Shaanxi eyaletinde yer alan tarihi bir şehirdir. Bu şehir, Çin'in en önemli arkeolojik keşiflerinin yapıldığı yerlerden biridir. Xian şehrindeki gizemli keşifler ve arkeolojik buluntular, dünya tarihine ışık tutan önemli bilgiler sunmaktadır.
Xian şehrindeki en önemli arkeolojik keşiflerden biri, 1974 yılında yapılan Terrakotta Ordusu keşfidir. Bu keşif, Çin'in en önemli arkeolojik keşiflerinden biri olarak kabul edilmektedir. Terrakotta Ordusu, MÖ 210 yılında Qin Shi Huangdi tarafından yaptırılmıştır. Bu ordunun amacı, Huangdi'nin ölümünden sonra onu korumak ve onunla birlikte öbür dünyada savaşmak için yapılmıştır. Terrakotta Ordusu, yaklaşık 8.000 asker, 130 at ve 520 at arabasından oluşmaktadır. Xian şehrindeki diğer önemli arkeolojik keşiflerden biri, Han Yangling Mezarı'dır. Bu mezar, Han Hanedanı dönemine aittir ve MÖ 153 yılında yapılmıştır. Mezarın içinde, Han Hanedanı dönemine ait birçok değerli eşya ve kalıntı bulunmaktadır. Bu eşyalar arasında, bronz eşyalar, seramikler, altın ve gümüş eşyalar yer almaktadır. Xian şehrindeki diğer arkeolojik keşifler arasında, Banpo Köyü, Huaqing Sarayı ve Famen Tapınağı yer almaktadır. Banpo Köyü, Neolitik döneme ait bir köydür ve burada yapılan kazılarda, Neolitik döneme ait birçok kalıntı bulunmuştur. Huaqing Sarayı, Tang Hanedanı dönemine ait bir saraydır ve burada yapılan kazılarda, Tang Hanedanı dönemine ait birçok kalıntı bulunmuştur. Famen Tapınağı ise, Tang Hanedanı dönemine ait bir tapınaktır ve burada yapılan kazılarda, Tang Hanedanı dönemine ait birçok değerli eşya ve kalıntı bulunmuştur.
Sonuç olarak, Xian şehrindeki gizemli keşifler ve arkeolojik buluntular, dünya tarihine ışık tutan önemli bilgiler sunmaktadır. Bu keşifler, Çin'in tarihi ve kültürel mirasını korumak ve dünya tarihine katkıda bulunmak için önemlidir. Çin’in en eski kentlerinden biri olarak bilinen, 11 hanedanlığın başkenti olmuş Şian şehri, sadece dev yer altı ordusu (terra kotta) ya da farklı etnik unsurlarıyla değil, tarihte oynadığı kilit rol ve stratejik yönüyle de adından hala söz ettiren Çin şehirlerinin başında geliyor. Çin’in 1000 yılı aşkın bir süre başkentlik yapan bu antik şehri, dokusundaki birçok özelliğiyle gerçek bir kültür ve tarih şehri. Şian; İstanbul, Kahire ve Bağdat gibi dünyada bilinen en eski şehirler arasında yer alıyor. Şehir, tarihi İpek Yolu’nun kara hattının başladığı yer olarak, Asya ve dünya tarihinde medeniyetlerin geçiş noktalarından biri olarak da göze çarpıyor. Şehrin geçmişini ve geleceğini etkileyen tarihi İpek Yolu’nun aynı zamanda eski adı Çang An olan kente Şian adını da verdiği sanılıyor. Zira bu kentten başlayan İpek Yolu İstanbul’a ve Avrupa’ya doğru devam ediyordu. Çincede “Şi” Batı, “An” ise huzur anlamına geliyordu. Şehrin adının o dönemde “Batıya açılan huzur” şeklinde bir anlam taşıdığı iddia ediliyor. DOĞUNUN LALE DEVRİ Kent birçok hanedanlığın başkenti olduğu için her hanedanlığın kendine has mimari üslup ve kültürüne de sahip.
Şehir ve civarında aynı anda Asya tarihinin en önemli medeniyetlerinin kültür ve mimari eserleri de görülebiliyor. Bunlardan en önemlilerinden biri, Tang Hanedanlığı döneminde yaptırılan İmparatorların Hamamı. Kentin en büyük özelliklerinden olan İmparator Çin Şı Huang’ın dev yer altı ordusuna yakın bir mesafede bulunan İmparator Hamamı, edebiyat, sanat, mimari ve estetiğin doruğa ulaştığı Tang Hanedanlığı döneminde imparatorlar için hamam ve sayfiye yeri olarak inşa edilmiş. Hamam, Osmanlı Devletindeki Lale Devrini anımsatan Tang Hanedanlığı döneminde yapılmasına rağmen, hem Tang, hem de Çin hanedanlığının mimari yapılarının bir arada görülebildiği bir yer olarak dikkati çekiyor. ŞEHİR SURLARI Şehir merkezi ise modern yapısının yanı sıra Ming Hanedanlığı döneminde yapılmış dev surlarla çevrili. Tarih boyunca çok az tahribata uğradığı belirtilen dev surlar hala modern Şian’ın günümüzdeki şehir merkezini çepeçevre sarıyor.
Şehir surlarının uzunluğu 13,8 kilometre iken, duvarlar 12 metre yüksekliğinde ve 12-14 metre genişliğinde yapılmış. Surların etrafında da o dönem yapılan yapay bir nehir dikkati çekiyor. Surların her noktasından görülebilen şehir merkezindeki tarihi davul ve saat kuleleri de mimariye farklı bir estetik katıyor. Tarihi saat kulesinin hemen çaprazında duran dev davul kulesi ise ilginç bir özelliğe sahip. Kule kullanıldığı dönemde mevsim ve hava değişimlerini bildiriyor. Yapıldığı dönemlerde her mevsim ve hava değişimi, halka, farklı tonlarda davul çalınmak suretiyle duyuruluyor. Çin tarihini ve geleneksel kültürünü neredeyse tüm özellikleriyle yansıtan kent her yıl yerli ve yabancı milyonlarca turisti ağırlıyor. Şian'daki Beyaz Piramitler, keşfedilmeyi bekliyor. Asya tarihinin yeniden yazılmasına ışık tutacak bir uygarlık izini, yerinde görüp belgelediğim için, mutluyum. Her şey barış, huzur, adalet, aşk ve insanlık için...
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.