YAZ SAATİ UYGULAMASI  

ÇİĞDEM DİNÇ

Bu ayki yazımı ilk uygulanmaya başlandığında da değindiğim YAZ SAATİ uygulaması üzerine yazmak istedim.  Herkesin bildiği gibi; 8 Eylül 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla, Türkiye ‘de 1972'den beri aralıksız kullanılan yaz-kış saati uygulamasının kaldırılmasına karar verilmişti. Böylece yaz saati uygulaması kalıcı hale gelmişti.

Yaz saati uygulaması nedir? Yaz saati uygulaması, herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Bu uygulama kapsamında genellikle, saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda bir saat geri alınır. Türkiye, 1925’te çıkarılan Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanuna dayalı olarak yaz saati uygulamasına geçiyor. Yaz saati uygulaması ülkeler arasında farklılık gösterir. Yaz saati uygulayan ülkeler: AB ülkeleri ve ABD, Kanada, Meksika, Şili.Yaz saati uygulamasını hiç uygulamayan ülkeler: Venezuela, Tayland, Arap yarımadası, Orta Afrika kıtasının bir bölümü, Güney Amerika'nın bazı ülkeleri ve bazı Uzakdoğu ülkeleri. Yaz saati uygulayıp vazgeçen ülkeler: Çin, Rusya, Japonya,Güney Kore, Hindistan, Pakistan, Libya, Cezayir, Peru, Orta Asya ülkeleri, Avustralya'nın bir kısmı, Orta ve Güney Amerika kıtasındaki bazı ülkeler. 

Türkiye'de saat uygulaması Türkiye 26° ve 45° doğu meridyenleri arasında bulunuyor. Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 19 meridyen bulunduğu için en doğusu ve en batısı arasında 1 saat 16 dakikalık zaman farkı var.Doğu Avrupa Zaman Dilimi'nde bulunan Türkiye 30° doğu meridyeninin saatini kullanır. Bu nedenle Türkiye'de Eşgüdümlü Evrensel Zaman+2 (UTC+2) kullanılır, yani Türkiye saati UTC'den iki saat ileridedir. Yaz saati uygulaması ile Türkiye 45° doğu meridyeninin saatini kullanmaya başlar. Böylece saatler bir saat ileri alınır ve Türkiye saati UTC+3 olur. Yaz saati uygulaması (saatlerin bir saat ileri alınması) martın son pazar günü başlatılır ve ekimin son pazar günü bitirilir. Böylece yılın 5 ayında geri saat (UTC+2), 7 ayında ise yaz saati (UTC+3) kullanılır. Ancak Aralık 2016'da Bakanlar Kurulu kararıyla gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla yaz saati uygulamasının devam ederek kış saatine geçilmemesi kararlaştırıldı. * Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) ile

Greenwich Ortalama Zamanı (GMT) arasında saat farkı bulunmaktadır. 
Tüm bu bilgilerin ışığında Danıştay 14 Eylül 2017 tarihli kararında Bakanlar Kurulu'nun yaz saatini kalıcılaştırdığı 8 Eylül 2016 tarihli Resmi Gazete`de yayımlanan "Gün Işığından Daha Fazla Yararlanmak İçin Bütün Yurtta Yaz Saatinin Uygulanması Hakkında Karar"ının yürütmesini durdurmuştu. Fakat bu karara halen uyulmamak ile birlikte Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) ise Danıştay’ın kararı sonrası yaptığı açıklamada yaz saati uygulamasının kalıcılaştırıldığı kış aylarında yaklaşık 7 milyar kilovat saatlik fazladan tüketim ortaya çıktığını ve okul saatleri başta olmak üzere gündelik hayatı olumsuz etkilediğini belirtmiştir. Normal şartlarda 30 Ekim’de 1 saat geri alınarak kış saati uygulamasına geçilecekti. 

Okula giden çocuklar başta olmak üzere çalışan kesimin karanlık içinde okullarına işlerine gitmelerine neden olan bu uygulamanın özellikle pandemi sonrası yeni normale adaptasyonda zorlanan insanlarımız düşünülerek YAZ SAATİ uygulamasının tekrar geri uygulanmaya başlamasını naçizane diliyorum. Özellike İstanbul’da henüz daha karanlık hakimken sokak ışıkları sabah saatlerinde hava aydınlanmadan yarım saat önce kapatılmakta ve akşam üstü de hava karardıktan yarım saat sonra yanmakatadır. Bu durum sokakta bulunan tüm insanlar için önemli güvenlik sorununu da doğurmaktadır. Özellilkle gerek yerel halk ve gerek yabancı  turistler içinde bu güvenlik açığı faktörü önemli bir sorun teşkil etmektedir. Ayrıca ülkemize gelen uçak seferleri de ülkemizde uygulanmayan yaz saati uygulanmasından negatif yönde etkilenmektedir. 2022 de yeniden uygulanacak olan YAZ SAATİ uygulaması ile  daha aydınlık sağlıklı günlere uyanabilmek dileği ile …