HAVALİMANI, TURİZM VE AYDER SACAYAĞI
Ayder… Yöreye henüz gelememiş yurttaşlarımızın bile methini bildiği cennet bir mekan. Son yıllarda dağcılık yanında ekstrem sporlarında merkezi olma konumuna gelerek yurt dışından da konuk almaya başladı ve bölge turizminin adeta atardamarı konumuna geldi. Yuvarlak hesap sahilden sadece 40 kilometre içerde ve 1350 metre yükseklikte. Ekstrem sporların bazıları, örneğin heliksi, trekking, kampçılık, dağcılık, jeep safari Ayder’den daha yukarıdaki yaylalarda yapıldığı gibi henüz denizden 10 kilometre çıkmışken Karadeniz’e akan Fırtına deresi üzerinde raftingde yapabiliyorsunuz. Yada yapanları izleyebiliyorsunuz. Yanı uçaktan indikten 20 dakika sonra bile doğanın gizemlerini keşfetmeye başlayabileceğiniz müthiş bir atmosfer.
Bir başka yazımda, turizm kültürümüzün yetersizliği nedeniyle Ayder’i kaybetme endişemi dile getirdim ama inanıyorum ki kamu gereken önlemleri alabilecek ve Ayder’in, Kavronların, Verçenik’in dejenerasyonuna set olacaktır. İşte bu adımlarla beraber Ayder destinasyonu asıl patlamasını Rize Milletvekili Sayın Hasan Karal’ın geçtiğimiz hafta müjdesini verdiği Ayder’de yapılacak Türkiye’nin en modern kayak tesisi ve teleferik projesinin tamamlanmasıyla yaşayacak.
Ayder’e Yapılacak Kayak Tesisi İle Entegre
20 milyon Euroluk yatırımla gerçekleşecek olan proje, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yatırım programına alınmış, halen kayak tesisi yapımı ile ilgili dünyadaki örnekler inceleniyormuş. Bu tesisin tamamlanmasıyla bölgeye 20-25 bin kayakçının ilgi gösterebileceği ifade ediliyor. Bir an diğer sosyal ve ekonomik gerekçeleri bir tarafa bırakalım, kamu bu yaylaya bu yatırımı yapıyorsa, yatırımları entegre düşünerek o kayak tesislerini besleyecek ulaşım konusunu da paralel çözümlemek gerekiyor.
Palandöken, bugün eğlence açısından hala bir Uludağ, Kartepe değildir ama dağ, kayak tutkunları ve profesyoneller için ideal kayak merkezi konumuna gelmiştir. Bunda harikulade pist olanaklarının dışında birinci etken, Erzurum Havaalanının tesislere olan yakınlığıdır. Uçaktan indikten sonra yolcu, turist, sporcu yarım saatte tesislere varabilmektedir. Ardeşen lokasyonunda arzu edilen havaalanı tamamlandığında aynı durum Ayder için daha üst düzeyde geçerli olabilecektir. Çünkü kar – kayak – ekstrem sporları yapabilme olanağı yanında 30 dakikalık mesafede deniz, olağanüstü doğal güzellikler ve yakın coğrafyada bir çok alternatifin olması Ayder’i ayrıcalıklı, daha çok talep alabilecek konumuna getirecektir. Girişte de dokundurdum, Ayder’i bilinçsizce betonlaştırmaya başlayarak elimizle katlettiğimizden hareketle bazen turizm bizim neyimize dediğim oluyor ama Fırtına ve Kaçkar üzerindeki profesyonel doğa sporlarına dönük uluslararası turizm – spor avantajımızı ülke ve Rize ekonomisi açısından mutlaka değerlendirmemiz gerektiğine de inanıyorum.
Rize merkez hangi alanı tercih edecek?
Elbette doğru noktayı uzmanların yapacağı teknik analizler belirleyecek olsa da bizlerin verileri, değerlendirmeleri yeni havaalanını için optimal mevkiiyi Ardeşen olarak gösteriyor. Ardeşen’e göre daha batıda ikamet edenlerin medyaya yansıyan eleştirilerini dikkate alarak Rize merkezde ikamet eden hemşerilerimizin gözünden de Ardeşen tercihini ele almak istiyorum.
Batıya 74 km gidip ya Trabzon’dan uçacaksın veya doğuya 45 km gidip Ardeşen’den uçacaksın. Yanı arada 15 – 20 dakikalık bir fark var. Bu durumda tutucu olmayan bir Rizelinin alan tercihini uçuş saatleri ve bilet fiyatı belirleyecek. Üstelik daha çok sayıda özel hava yolu şirketi Trabzon’a uçuş gerçekleştireceğinden Trabzon havalimanının tercih edilme olasılığının daha yüksek olabileceğide öne sürülebilir. Zaman zaman bir Erzurum yolcusunun bile Trabzon Havalimanını tercih ettiğine şahit olabiliyorsak Trabzon’un özellikle doğusunda kalan Of – Sürmene ilçelerinin yolcularının da uçuş saati ve bilet fiyatına göre Ardeşen havalimanını tercih edebilirlikleri söz konusu olabilecektir.
Her birey, her merkez elbette sunulan olanakların azamisinden yararlanmak ister ama amaç o olanaktan daha çok kişinin, yerleşim biriminin yararlanması olacağından en optimal noktanın tercih edilmesi gerekiyor. Bir önceki yazımda değinmiştim; iklim ve topoğrafik koşullar, maliyet, mevcut alana ve daha ileriki yıllarda gündeme gelebilecek alana olası mesafe, hedef pazara olan yakınlık ibi bir çok kriteri dikkate aldığımızda Rize merkez yolcusunun da Ardeşen’i kabullenmesi gerekiyor. Madem Doğu Karadeniz’i Anadolu’ya, güneye bağlayacak karayolunun atardamarı olacak Ovit Yolu ve Tünellerinin temeli atıldı; Ovit için konsantrasyon kaybı yaşanmadan, bir yandan inşaat sürecinin devamlığını takip ederken Rize ve bölge için asla lüks olmayan havaalanı projesinin siyasi otorite tarafından benimsenmesi ve yatırım programına alınması içinde bölge insanının aktif desteğine gereksinim duyulacaktır.
(RİZE –ARTVİN BÖLGE HAVALİMANI PROJESİNİ DEĞERLENDİRME -3 )
RECEP ALİ AKSOYLU