TURİZMİN SESİ
Seyahat yasaklarının gevşemesiyle yolcu trafiği önceki yıla göre yüzde 92 artarken şirketin cirosu da yüzde 73 artışla 522 milyon avro oldu. Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye’nin dünyadaki lider markası TAV Havalimanları, 2021’de 52 milyon yolcuya hizmet verdi. Şirket dış hatlarda 28,4 milyon, iç hatlarda da 23,5 milyon yolcu ağırladı.
TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener “2021 yılı içerisinde yolcumuzda pandemiyle yaşanan kayıpları büyük oranda telafi ettik, portföyümüzü önemli miktarda genişlettik ve hissedarlarımız için değer yaratan işlemlere imza attık.
Havacılık sektörü, pandeminin başından beri yolcu telafisinin iki farklı hızda gelişmesini ve en hızlı toparlanmanın kısa mesafeli tatil destinasyonlarında yaşanmasını bekliyor. Bu beklentilere uygun bir şekilde havalimanı portföyümüz, emsallerimizin genelinden çok daha hızlı bir şekilde, yılın ikinci yarısında 2019 yolcu seviyelerine yaklaştı.
Son iki çeyrektir KOVİD-19 aşı belgesinin genelde uluslararası seyahat için yeterli olmaya başladığı bir tedrici normalleşme dönemi içerisindeyiz. Her ne kadar bu durumun hala birçok istisnası olsa da bu istisnalar da zaman geçtikçe azalıyor. Normalleşme ile birlikte üçüncü çeyrekte pandeminin başından beri yakalanan en yüksek yolcu seviyelerine ulaştık. Uluslararası mobilitenin artmaya devam etmesiyle birlikte, dördüncü çeyrekte toparlanma daha da hızlandı.
Giderek hızlanan normalleşme ve Almatı’nın da katkısıyla çeyreklik ciromuz yılın dördüncü çeyreğinde 2019’un yüzde 100’üne ulaştı. Yılın ikinci yarısındaki ciromuz ise 2019’un yüzde 89’u seviyesine kadar geldi.
Devletimizin de çok önemli destekleri sayesinde faaliyet giderlerimizde büyük tasarruflar yapmayı başardık ve Almatı hariç faaliyet giderlerimiz(*) 2019’un yüzde 37 altında gerçekleşti. Böylece, son 2 senede Almatı hariç giderlerimizde yapılan tasarruf 363 milyon avroya ulaştı.
Dış hat yolcusunda normalleşmenin hızlanması, gider tasarrufları ve Almatı’nın da katkısıyla yılın ikinci yarısında FAVÖK 2019’un yüzde 77’si seviyesine kadar çıktı. Yani, senenin ikinci yarısında finansal olarak da oldukça kuvvetli bir normalleşme yaşadık.
FAVÖK’teki önemli iyileşme ve Tunus borç yapılandırması kaynaklı bir defaya mahsus gelirin de katkısıyla seneyi 45 milyon avro net kârla kapamayı başardık.
2021 yılı ayrıca inorganik büyüme açısından da bir dönüm noktası oldu. Portföyümüzü önemli miktarda genişlettik ve ortalama işletme süresini ciddi oranda uzattık.
Mayıs ayında portföyümüze eklediğimiz Almatı sekiz ayda konsolide FAVÖK’ün(**) yüzde 19’unu yarattı ve 2019 FAVÖK’ünün yüzde 68’i seviyesine kadar ulaştı. Almatı’yı dünyaya daha iyi bağlamak ve burdaki operasyonların verimliliğini artırmak için gece gündüz çalışmaya devam ediyoruz. Almatı’nın finansmanını da 2022’nin ilk çeyreğinde kapadık ve IFC ve EBRD’den krediyi kullanmaya başladık.
Ayrıca sene içinde portföyümüze Antalya’nın 25 yıllık yeni işletme imtiyazını da ekledik. Mevcut işletme imtiyazımız 2026 yılında sona erdikten sonra Antalya Havalimanı’nı 2051 yılına kadar yeni imtiyaz ile işletmeye devam edeceğiz. Yeni imtiyaz için ödeyeceğimiz yıllık kira daha yüksek olacak ancak bunun karşılığında elde edeceğimiz gelir de daha yüksek olacak. Ayrıca, terminal alanındaki büyük artıştan ticari gelirlerin çok olumlu etkilenmesini bekliyoruz.
Türk turizm sektörünün dinamosu görevini gören Antalya, yüksek hizmet kalitesiyle dünya çapında bir turizm değeri haline geldi. Kelimenin tam anlamıyla eşsiz bir turizm fırsatı sunan Antalya’da dış hat yolcusu yılın dördüncü çeyreğinde 2019’un yüzde 92’si seviyesine kadar ulaştı. TÜRSAB’a göre ülkemizin turizmde 2019 yılını yakalaması beklenen 2022 yılında Antalya da oldukça kuvvetli bir sezona hazırlanıyor. Pandemi öncesi dönemde dış hatta senelik ortalama yüzde 8 büyüyen (***) Antalya uzun vade için de çok yüksek bir turizm potansiyeli barındırıyor.
Bütün bu olumlu gelişmelere ek olarak, 2021 yılında ayrıca hissedarlarımız için değer yaratan birçok işleme de imza attık. Mücbir sebep başvurularımız sonucunda Türkiye’deki havalimanlarımızın işletme süreleri ikişer sene uzadı ve 2022 kiraları 2024’e ertelendi. Medine Havalimanı’nda da yolcudaki toparlanma hızına bağlı olarak sekiz seneye kadar çıkabilecek bir ek işletme süresi aldık. Ayrıca Tunus’ta yaptığımız borç yapılandırması sayesinde sene içinde 109 milyon avroluk bir gelir elde ettik.
Böylece, 2020 sonunda 8 sene olan FAVÖK’e göre ağırlıklandırılmış işletme süremiz inorganik büyüme ve süre uzatımları sayesinde 2021 sonunda 30 seneye çıktı.
Özellikle senenin ikinci yarısında yaşadığımız toparlanma, sene boyunca gerçekleştirilen organik büyüme ve yıl içinde imza attığımız değer yaratan işlemler sonucunda 2021 yılı içerisinde TAV’ı geleceğe taşıyacak olan portföyü ortaya çıkarmayı başardık. Önümüzdeki uzun bir dönem boyunca mevcut portföyümüz tüm paydaşlarımız için değer yaratmaya devam edecek.
Pandemi boyunca birinci önceliğimiz her zaman için çalışanlarımızın ve yolcularımızın sağlığını korumak oldu. Havalimanlarımızda aldığımız alanının en iyi uygulaması olan sağlık tedbirlerimizle ve evden çalışma uygulamalarımızla bu önceliğimizi yerine getirdiğimizi düşünüyorum. TAV markasını emekleri ve destekleri ile bugüne getiren çalışanlarımıza, hissedarlarımıza ve tüm iş ortaklarımıza ölçülemez katkıları için teşekkür ediyorum” dedi.
(*) Amortisman ve değer düşüklüğü karşılığı öncesi faaliyet giderleri
(**) Almatı FAVÖK bir defaya mahsus satın alma giderleri için düzeltilmiştir.
(***) 2015-2019 Antalya dış hat ortalama bileşik yolcu büyümesi.