TURİZMİN SESİ
İznik Eğitim ve Öğretim Vakfı Üretim Müdürü Yasemin Öztürk Koç, 15. yüzyılın başlarında, sarayın deste ğiyle üretilmeye başlanan İznik çinisinin, önemli olan mimari yapıların süslenmesinde kullanıldığını söyledi. İznik'ten imparatorluğun dört bir yanına çini gönderildiğini anlatan Koç, 17. yüzyılın başında Osmanlılar'ın ekonomik sıkıntı çekmeye başlamasıyla ve sarayın atölyeleri finanse edememesiyle birlikte, İznik çinisi üretiminin durduğunu kaydetti.
Koç, yaklaşık 400 yıllık aranın ardından 1995 yılında Prof. Dr. Işıl Akbaygil öncülüğünde kurulan İznik Eğitim ve Öğretim Vakfı'nın, TÜBİTAK desteğiyle iki yıl süren araştırma çalışmaları sonucu, aynı geleneksel yöntem, malzeme ve kalitede İznik çinisini üretmeyi başardığını anlattı.
İznik çinisinin ham maddesinin yüzde 80-85'inin kuvars olduğunu belirten Koç, şöyle konuştu: "Dünya için, İznik bir marka. Onlar İznik çinisini çok daha iyi biliyorlar ve değer veriyorlar. El yapımı olması, geleneksel yöntemlerle üretiliyor olması, bunların hepsi İznik çinisine çok değer katıyor. İnsanlar, yüzyıllardır İznik'i biliyorlar.
Bizim üretimimiz de daha çok yurt dışına yönelik. Yurt dışından gelen, siparişi veren müşterilerimiz, İznik çinisine hak ettiği değeri veriyorlar. Japonlar geldiğinde, düz bir turkuvazı gördüklerinde, yere kadar eğilip çiniye selam veriyorlar. Düşünün, ne kadar kıymet verdiklerini... Amerika'dan, Avrupa'dan gelenler, İznik çinisinin önünde şapka çıkartıyorlar. Bizim ise bize ait bu önemli sanat eserine, yeterli değeri vermediğimizi düşünüyorum."
Yasemin Öztürk Koç, İznik çinisinin, dünyanın dört bir yanından talep gördüğünü dile getirerek, şöyle devam etti: "Örneğin, Calvin Klein'ın evini yapmıştık. Onun gibi Amerika'da, İngiltere'de yaptığımız ofisler var, Japonya'da yaptığımız yerler var. Zaten İznik çinisini çok sıradan yerlere yapmıyorsunuz. Bunu, biraz sanatı bilen, bunun değerini bilen, sanata değer veren insanlar yaptırıyor. Dolayısıyla önemli mimari binalara yapılıyor. Biz, Osmanlı'da olduğu gibi günümüzde de önemli yerlere yapıyoruz, bu da çok hoş bir şey.
Tayland, İsrail, Kanada, Amerika, İngiltere ve birçok Avrupa ülkesine çini ihraç ediyoruz. Yurt dışına daha fazla satış yapıyoruz."
İznik çinisinin metre kare fiyatının bin-2 bin dolar arasında değ iştiğini kaydeden Koç, "Ama yine de projenin durumuna, desenine göre fiyat değişebilir. Tabaklarda ise fiyat, 40 liradan 500 liraya kadar çıkabilir. Fiyatlar, tabağın boyutuna ve tabaktaki işçiliğe göre değişir" dedi.