Türkiye-Kırgızistan İş Forumu Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te gerçekleştirildi

TURİZMİN SESİ

T.C. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kırgızistan’a resmi ziyaretleri kapsamında, T.C. Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından Türk iş insanları heyeti ziyareti ve Türkiye-Kırgızistan İş Forumu Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te 1-2 Eylül 2018 tarihlerinde gerçekleştirildi

DEİK Başkanı Nail Olpak’ın özel sektör heyeti başkanlığında gerçekleşen İş Forumuna, T.C. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Kırgızistan Ekonomi Bakanı Oleg Pankratov, DEİK Başkanı Nail Olpak, DEİK/Türkiye-Kırgızistan İş Konseyi Başkanı Ahmet Kaya, Kırgızistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Marat Şarşekeyev, Kırgızistan Yatırımları Teşvik ve Koruma Ajansı Direktörü Şumkarbek Adilbek Uulu ve iki ülkeden yaklaşık 300 iş dünyası temsilcileri katıldı.

Türkiye- Kırgızistan İş Forumu’nda iki ülkenin iş dünyası temsilcilerine hitap eden T.C. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin alınan mesafeye rağmen hala arzu edilen seviyelerin çok çok gerisinde olduğunu söyledi. Kırgızistan'da çeşitli sektörlerde 300 civarında Türk sermayeli firmanın faaliyet gösterdiğini ve bu firmaların da 5 bini aşkın Kırgız vatandaşına istihdam sağladığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk müteahhitlerin Kırgızistan'da bugüne kadar yatırım bedeli 700 milyon dolara yakın 67 projeyi üstlendiklerini belirterek, "Bu projelerle firmalarımız, Kırgızistan'ın bağımsızlığından itibaren hayata geçirdiği kalkınma hamlesine destek verdi. Türkiye olarak firmalarımızın buradaki yatırımlarından şüphesiz ki daima gurur duyuyoruz” dedi. 

İki ülkenin iş insanlarına hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Her iki ülke iş insanlarının bu toplantı vesilesiyle yeni ortaklıkların kapılarını aralamalarını özellikle temenni ediyorum. Buradan öncelikle Türk iş insanlarına sesleniyorum, Kırgızistan dost ve kardeş bir ülkedir. Yatırımlarınızda gelin bu ülkeye öncelik verin. Kırgızistan'a yapacağınız yatırımlarda sadece Kırgızistan pazarını göz önünde bulundurmayın. Buraya yapılan yatırımlar Avrasya Gümrük Birliği sebebiyle Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya pazarlarına da hitap edecektir. Hatta Çin pazarı da göz ardı edilmemelidir” dedi.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov İş Forumu’nda gerçekleştirdiği konuşmasında, Başkan Erdoğan'a ziyareti için teşekkür etti. Ceenbekov, “Sizin ziyaretiniz Türk yatırımcısını umutlandırdı. Bu foruma, gerçek emekleriyle kazanarak ülkelerinin kalkınmasına büyük katkı sağlayanlar katılıyor” dedi. Kırgızistan-Türkiye İş Forumu'nun iki ülke ekonomisinin kalkınmasına vesile olacağına inandığını belirten Ceenbekov, iki ülkenin arasında güven ortamının mevcut olduğunu ve ikili ilişkilerin çok güzel geliştiğini söyledi.  Kırgızistan’ın Türkiye’ye ihracatını artırmak istediğini vurgulayan Ceenbekov, "Türkiye'ye ekolojik tarım ürünleri ihraç etme arzusundayız” dedi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin son 25 yılda yüzde 18 arttığını belirten Ceenbekov, iki ülkenin potansiyelini tamamını kullanmadığını ve ticaret hacmini 1 milyar dolara çıkarmak için gayret gösterilmesi gerektiğini söyledi. 

T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İş Forumu’na katılımlarından dolayı memnuniyetini dile getirerek, Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ekonomik ve ticari ilişkileri artırmayı istediklerini söyledi. Pekcan, Türkiye ile Kırgızistan arasında 2017 yılının sonunda 487 milyon dolar olan ticaret hacmini 1 milyar dolara artırmayı amaçladıklarını ve 720 milyon dolar olan müteahhitlik projelerinin de birkaç katına çıkarılmasının hedeflendiğini ifade etti. 

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, “Önümüzdeki dönemde imza atacağımız projelerle Avrupa’nın en dinamik ülkesi ile Atayurt’un stratejik ülkesi arasındaki ticaret hacmini bu yıl sonuna kadar 1 milyar doların üzerine çıkaracağız” dedi. 

DEİK Başkanı Nail Olpak ise, Kırgızistan’ın liberal ekonomisi ve yatırımcı dostu mevzuatıyla, Türk iş dünyasının hedef ülkelerinden biri haline geldiğini söyledi. Kırgızistan’ın ayrıca Avrasya Ekonomik Birliği üyesi olması ve yaklaşık 200 milyon nüfuslu bir pazara erişim imkânı sunmasıyla da, Türk yatırımcılar için cazibe odağı olmaya devam edeceğini belirten Olpak, “Kırgızistan; hidroelektrik kaynakları, turizm ve otelcilik, altyapı ve konut inşaatı, tarım ve gıda, madencilik, inşaat malzemeleri, perakende, tekstil ve hazır giyim ile makine yedek parça ve ekipmanları sektörlerinde önemli iş ve yatırım fırsatları sunuyor. Türkiye’nin oldukça güçlü olduğu alanlardan olan telekomünikasyon sektörü de Kırgızistan’da, yüksek bir potansiyel vadediyor, ortak işbirliği ve yatırım fırsatları sunuyor. Türk müteahhitlik firmaları, Kırgızistan’da şimdiye kadar 690 milyon dolar değerinde 65 proje üstlendiler ve teslim ettiler” dedi. 

Türkiye’nin Kırgızistan’ın en büyük ithalat partnerleri arasında ilk 5’te yer aldığını; fakat iki ülke arasında 2017 yılı sonunda 483 milyon dolar ticaret hacmi bulunduğunu belirten DEİK Başkanı Olpak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu hacim, Kırgızistan’ın vadettiği potansiyelin çok altında. Kırgızistan’da 300 civarında Türk sermayeli firma, 304 milyon dolar sermaye ile faaliyet gösteriyor. İki kardeş ülke el ele vererek, gerek Kırgızistan ticaretini daha çok çeşitlendirebilir ve büyütebilir, gerekse birlikte yeni yatırım ve işbirliği projeleri hayata geçirerek gelecek nesillerimize istihdam alanları oluşturabiliriz.”

Forumda 3 İşbirliği Anlaşması imzalandı
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Kırgızistan Ekonomi Bakanı Oleg Pankratov’un başkanlığında forumun açılış konuşmalarının ardından, DEİK ile Kırgızistan Yatırımları Teşvik ve Koruma Ajansı arasında İşbirliği Anlaşması, TOBB ile Kırgızistan Ticaret ve Sanayi Odası arasında İşbirliği Anlaşması ve Gata Havayolları ve Taşımacılık A.Ş. ile Manas Uluslararası Havalimanı arasında İşbirliği Anlaşması imzalandı. 

Kırgızistan, Dünya Ticaret Örgütü’ne kabul edilen ilk ülke 
BDT coğrafyasında Dünya Ticaret Örgütü’ne kabul edilen ilk ülke olan Kırgızistan, her türlü iktisadi faaliyetin rahatlıkla yapılabildiği ve dünyanın en liberal ve yatırımcı dostu mevzuatlarından birisine sahip. Son 10 yıllık dönemde ülkenin dış ticaret hacminin GSYİH’dan fazla olması ekonominin dışa açıklık oranının çok yüksek olduğunun göstergesi olarak kabul ediliyor. Hidroelektrik enerjisi ve yenilenebilir enerji, turizm ve otelcilik, altyapı ve konut inşaatı, tarım ve gıda, madencilik, inşaat malzemeleri üretimi, perakende ticaret, tekstil ve hazır giyim başta olmak üzere birçok sektörde önemli iş fırsatları sunan Kırgızistan, aynı zamanda Avrasya Ekonomik Birliği üyesi ve yaklaşık 200 milyon nüfusa sahip bir pazara erişim imkânı sunuyor.

Türkiye-Kırgızistan Ticaret Rakamları (TÜİK-2017)
Toplam dış ticaret hacmi:  487.3 milyon ABD Doları
Türkiye’den Kırgızistan’a yapılan ihracat: 343.6 milyon ABD Doları
Başlıca ihracat kalemleri: Halı, ziynet eşyaları, tekstil mamulleri, karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar. 
Türkiye’nin Kırgızistan’dan  yaptığı  ithalat: 143.7 milyon ABD Doları
Başlıca ithalat kalemleri: Altın, pamuk, kuru baklagiller, bakır alaşımları.
Dış ticaret dengesi: 199.8 milyon ABD Doları