İflas erteleme hakkı kötüye mi kullanılıyor?

2016 yılının ilk çeyreğinde çek kullanımına ilişkin özel sektör alışkanlıklarının ortaya konulmasına yönelik bir çalışma hazırladıklarını belirten Çuhacı, 2016 yılının ilk 3 ayında Türkiye’de çek kullanımı yüzde 2’ye yakın daralma gösterdiğini; karşılıksız çek sayısındaki artış oranının ise yüzde 10’a ulaştığını söyledi. 2014 yılının ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında karşılıksız çek sayısının 2 yılda yüzde 27 artmasına dikkat çeken Çuhacı; bu süre zarfında Türkiye’de karşılıksız çek sayısının istikrarlı bir artış gösterdiğini söyledi. Rapora göre çekin karşılıksız olduğuna dair işlemin yapılmasının ardından ödenen çek sayısında son bir yılda yüzde 50 gibi vahim bir azalma yaşandığına dikkat çeken Çuhacı daha sonra sözlerine şöyle devam etti:“Karşılıksız işlemi gerçekleştirilen çeklerin sonrasında ödenme oranı da yarı yarıya azalmıştır. Karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek oranındaki trajik düşüşün önemle üzerinde durulması gerekmektedir. Hapis cezası olmadığı için çekini ödemekte herhangi bir sorumluluk duymayan kötü niyetli kişiler yüzünden karşılıksız kaydı düşülen her iki çekten biri ödenmemektedir. Bu o kadar yüksek bir orandır ki; bugün yaptığınız iş karşılığında çek kabul etmek adeta kumar oynamak kadar vahimdir. “

 

Rapora göre 2016 yılının ilk çeyreği, önceki iki seneye kıyasla karşılıksız yazılan çek oranında en kötü yıl olarak değerlendiriliyor. 2015 yılında karşılıksız yazılan çek oranı yüzde 14 artarken 2016 yılında artış oranının yüzde 12 olduğuna dikkat çeken rapora göre karşılıksız çek oranı (adet bazında) her yıl yüzde 10’un üzerinde artış gösteriyor. Bankaya ibraz edilen çek sayısı artmamasına rağmen karşılıksız yazılan çek oranının ve sayısının artması, karşılıksız yazıldıktan sonra ödenen çek sayısındaki önemli düşüş; geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 2.3, tamamında ise yüzde 4 büyüyen Türkiye ekonomisinde başka bir takım sorunlara işaret etmektedir.      

  

Karşılıksız çek ve iflas erteleme oyunu

İflas erteleme konusunda son zamanlarda sürekli uyarılarda bulunduklarını anımsatan Çuhacı; “Karşılıksız çek ve iflas erteleme kolkola vererek adeta yeni bir sektör olmuştur” diyerek sözlerine şöyle devam etti:“Bir yanda gönül rahatlığıyla çek yazan kötü niyetli kişiler; bir yandan da iflas erteleme oyunuyla tüm sorumluluklarından rahatlıkla kurtulabilen fırsatçılar… Ekonomideki dalgalı ortamda karşımıza çıkabilecek en kötü tablo bu olsa gerek. Devletin, sorumluluklarına sadakat gösterenlerle, piyasayı dolandıranları birbirinden ayırd etmesi gerekiyor. Bugün 6-8 ay vadeli çeklerle piyasadan mal çeken ve bu malları nakite çeviren bu kişiler; sıra ödemeye gelince hileli iflas erteleme talebinde bulunuyor. Bu uygulama kısa süre sonra ekonomide bir tsunami etkisi gösteriyor ve karşılıksız çek ve iflas erteleme tuzağı yüzünden pek çok firma batma noktasına geliyor. Çeki alan kişiler bu çekleri piyasada kullandığı için bu çekler ödenmeyip yazıldığı zaman da piyasada domino etkisi yapıyor. Gemideki herkes batıyor ve derin sulara gömülüyor.” Bu nedenle iflas erteleme konusunda titizlikle hareket edilmeli ve karşılıksız çek yazanlara ağır hapis cezaları verilmelidir. Karşılıksız çeke hapis cezası iflas erteleme oyununu da bozacaktır.”Hükümetin özellikle iflas erteleme konusunda son zamanlarda bazı önlemler almaya başladığına dikkat çeken Çuhacı aynı adımları karşılıksız çeke hapis cezası verilmesi konusunda da beklediklerini anlattı.