DÜNYANIN HALI RESTORASYON MERKEZİ

TURİZMİN SESİ

---

Beldede bugüne kadar aralarında Dolmabahçe Sarayı ile İngiliz Kraliyet ailesine ait olanların da bulunduğu çok sayıda kıymetli halının restorasyonu yapıldı. Sultanhanı'nda faaliyet gösteren Sultansaray Halı Atölyesi'nin sahibi Fahri Solak, geçmişte halı ve kilimleriyle ünlü beldede bugün artık Aksaray Valiliği, Milli Eğitim Müdürlüğü ve Halk Eğitim Merkezi tarafından açılan kurslar sayesinde halı restorasyonunun ön plana çıktığını, bu çalışmaların her geçen yıl daha da yaygınlaştığını söyledi.

Beldede faaliyet gösteren 50'ye yakın atölyede, bine yakın işçinin dünyanın dört bir yanından gelen eski halıların onarımını yaptığını ifade eden Solak, "Almanya, İngiltere, ABD başta olmak üzere birçok ülkeden gelen yıpranmış tarihi halılar, Dünyanın halı restorasyon merkezi olarak nitelendirilen beldede onarılarak adeta yeniden hayat buluyor" dedi.
Solak, kendilerine gelen halıları ilk olarak içinde kimyasal madde bulunmayan doğal sabunlarla yıkadıklarını anlatarak, şunları kaydetti:
"Daha sonra bu halıların sökülmüş veya yırtılmış bölgelerinin renklerini belirleyerek, elimizdeki diğer boşa çıkan kilimlerin iplerini bu bölgelere uyguluyoruz.

Düğümünü yapıp, restorasyon işlemini bitirdikten sonra tekrar doğal sabunlarla yıkıyoruz. Daha sonra da halının ütüleyip, geldiği yere gönderiyoruz. Bu işlemler halının büyüklüğü ve yıpranmışlık oranına göre 1 ay ile 1 yıl arasında tamamlanabiliyor. Burada bizim yaptığımız iş tamamen ince işçilik, yani el emeği göz nuru. Halıların restorasyonunun aylık işçilik maliyeti de ortalama bin doları buluyor. Bu halının büyüklüğüne ve yıpranmış lığına göre daha da artabiliyor."

Sultanhanı'nın kaliteli ve ucuz işçiliği sayesinde büyük ün yaptığını, bu nedenle eski halıların onarımı için çoğunlukla Sultanhanı'nın tercih edildiğini dile getiren Solak, Afganistan, Pakistan, İran gibi ülkelerde de halı restorasyonlarının yapıldığını ancak bu ülkelerdeki işçiliğe güvenmeyen halı sahiplerinin Sultanhanı'ndan vazgeçmediğini bildirdi.
16. yüzyıla kadar çeşitli tarihlerde dokunmuş paha biçilemez binlerce halının onarım için kendilerini geldiğini ve bunların restorasyonunu yaptıklarını kaydeden Solak, şöyle devam etti: "İngiltere Kraliyet ailesine ait çok sayıda halının restorasyonunu yaptık. En son 2004 yılında başladığımız, restorasyon projesi kapsamında Milli Saraylar Daire Başkanlığına bağlı bazı köşk ve sarayların halılarının restorasyonunu da gerçekleştirdik. Bunlar arasında Dolmabahçe Sarayı'nda kullanılan 110'a yakın halı da vardı.

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatının yaklaştığı günlerde kaldığı odanın halılarını n tamirini de yine biz yaptık. Bu aşamada dönemin TBMM Başkanı Bülent Arınç'ın bü yük katkıları oldu. Buraya geldi, atölyemizi ziyaret etti, bize destek verdi. Bu bize büyük moral oldu. Ecdat yadigarı bu halıların onarımını yaparken gerçekten büyük haz duyduk."
Bugüne kadar yılda ortalama büyüklü küçüklü 200-250 halı ve kilimin onarımını yaptıklarını ancak dünya genelinde hissedilen küresel kriz nedeniyle işlerinin artık azaldığını anlatan Solak, özellikle Avrupa'yı etkisi altına alan kriz nedeniyle yurt dışından gelen halı sayısının yüzde 60 oranında düştüğünü, sıkıntılı günler geçirdiklerini vurguladı.

Aksaray Üniversitesi bünyesinde kurulması planlanan halıcılık meslek yüksek okulunun beldede kurulması gerektiğini de kaydeden Solak, "Bu okul beldede kurulursa, hem üniversite öğrencileri bu işi yerinde öğrenmiş olur, hem de beldede halıcığın daha da gelişmesi sağlanır. Yani öğrenciler burada hem teori hem de pratiği bir arada görebilir" diye konuştu.